مدیریت زمان و بهینه‌سازی حضور در فضای مجازی

امروزه فضای مجازی با تنوع و تکثر همراه است و فارغ از شکل و فرمش برای مخاطب جذاب و گیرا به نظر می‌رسد. از آنجا که ما کشور مصرف‌زده‌ای داریم ورود آخرین فناوری‌ها به دلیل استقبالی است که خریداران و مخاطبان از آنها به عمل می‌آورند. وجود 103 میلیون سیمکارت در دست مردم و مجهز بودن 50 درصد گوشی‌ها به سیستم هوشمند، نشانه استفاده زیاد و قابل توجه از فضای مجازی در ایران است.

جذابیت های فضای مجازی

جذابیت های محتوایی، آزادی ای که به زعم بعضی از کاربران در این فضا وجود دارد و داشتن احساس امنیت ازجمله عواملی است که موجب شده این فضا با استقبال عموم و به خصوص جوانان مواجه شود.

یک پژوهش مطالعاتی که در وزارت آموزش و پرورش انجام شده است، نشان می دهد به علت افزایش وقت گذرانی دانش آموزان مقطع راهنمایی سابق در فضای مجازی، معدل تحصیلی آنها در تمام کشور افت کرده است.

یکی از دلایل استفاده نامناسب و بی حساب و کتاب از فضای مجازی در کشور، به عدم مدیریت و نظارت بر استفاده زمانی از آن باز می گردد.

چهار لایه مسئول

این مدیریت و نظارت قطعا مقدور خواهد بود به شرطی که هر چهار لایه و سطحی که در این رابطه مسئول هستند به میدان بیایند و به وظایف خود عمل کنند. در سطح اول، حاکمیت و شورای عالی فضای مجازی باید قواعد و اصولی را در این باره وضع کنند و با ساماندهی درست استفاده و بهره گیری از این فضا، مانع تلف شدن وقت و زمان کاربر شوند. در وهله دوم، ارگان ها، سازمان ها و نهادهایی که با این فضا مرتبط هستند و سرویس های مختلف مربوط به آن را ارائه می دهند، مسئولیت دارند. معمولا بخش خصوصی بیشتر در این حیطه فعال است و داده های قابل ارائه در فضای مجازی را تولید و منتشر می کند.

همگرایی مدارس و خانواده ها

در سطح سوم، مدارس، اولیا و والدین و خانواده ها باید به یک همگرایی و تفاهم در این زمینه برسند. در واقع باید سواد رسانه ای خانواده ها افزایش یابد و قواعدی مشخص و معین در ارتباط با استفاده از فضای مجازی به خصوص در مورد فرزندان شان آموزش داده شود. در لایه چهارم، خود فرد و کاربر مسئول است. اگر انسانی به خودش اعتقاد دارد و مایل است رشد کند باید به مدیریت وقت و زمانش توجه ویژه داشته باشد. من همیشه به دانشجویانم توصیه می کنم اگر قرار است برای یک کار تحقیقاتی وارد این فضا شوند توجه شان به داده های دیگر منحرف نشود و هر گاه احساس کردند به بیراهه می روند همان لحظه اصلا از دنیای نت خارج شوند. هر کاربری باید بیاموزد زمان خود را در استفاده از فضای مجازی مدیریت کند و وقتش را بیهوده هدر ندهد.

توصیه به جوانان و نوجوانان

این توصیه درباره نوجوانان و جوانان کاربر فضای مجازی مصداق و تاکید بیشتری دارد، چرا که ارزش وقت آنها به نسبت بزرگسالان خیلی بیشتر و والاتر است. اگر هر کاربر برای خود برنامه ریزی مشخص داشته باشد و زمانی خاص و معین را برای استفاده از فضای مجازی تعریف کرده و به آن عمل کند، موفق خواهد بود.

بنابراین توصیه می شود که مدیریت زمان لزوما به معنای کاهش کمیت حضور در فضای مجازی نیست؛ بلکه مراد، بهینه کردن این حضور و نوع استفاده از این فضاست. شش اصل در مدیریت زمان وجود دارد که برای فضای مجازی هم صدق می کند. اول هدفدار بودن، دوم پیش بینی برنامه، سوم خروجی و نتیجه کار، چهارم زمان صرف شده در فضای واقعی به نسبت مجازی، پنجم مرزبندی میان اوقات کاری و زمان فراغت و ششم قائل شدن مرز و محدوده زمانی در بهره از فضای مجازی.

بنابراین توصیه می شود که همه کاربران فضای مجازی و به خصوص نوجوانان و جوانان به این شش اصل توجه ویژه کافی داشته باشند. در یک سطح بالاتر اما، نهادها و سازمان های ذی ربط هم باید به آن عنایت وافی مبذول دارند.